Ο ΤΟΠΟΣ ΜΑΣ

Καρπερό -Δήμητρα

Πάνω στο δρόμο Γρεβενών -Δεσκάτης και σε υψόμετρο 490 μέτρα συναντάμε την κοινότητα Καρπερού (Δημηνίτσα), έδρα του Δήμου Χασίων. Σ' αυτήν υπάγεται ο οικισμός Δήμητρα ή Αράπι. Πρόκειται για δύο από τα πιο μεγάλα και ζωντανά χωριά της περιοχής, απλωμένα στον κάμπο. Στο Καρπερό Ζούνε 1.250 άνθρωποι, που αυξάνονται κατά 100 το καλοκαίρι. Στην πλειοψηφία τους ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Σύμφωνα με διηγήσεις, στην Τουρκοκρατία το Καρπερό διετέλεσε κεφαλοχώρι, ενώ η Δήμητρα υπήρξε τσιφλίκι Τούρκων Μπέηδων. Το 1924 και τα δύο χωριά κατοικήθηκαν από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και του Πόντου.

Μεταξύ των χωριών Καρπερού και Δήμητρας το 1854 έγινε η μάχη της Δημηνίτσας, όπου ο Θεόδωρος Ζιάκας νίκησε τους Γιουρούκους Τούρκους, παίρνοντας εκδίκηση για τη σφαγή Βλάχων κτηνοτρόφων στην περιοχή.

Ενα χιλιόμετρο βόρεια του Καρπερού ρέει ο ποταμός Αλιάκμονας. Για αρδευτικούς λόγους 2 χιλιόμετρα πιο πάνω σχηματίστηκε φράγμα, με αποτέλεσμα την ύπαρξη τεχνητής λίμνης. Βόρεια του Καρπερού εκτείνεται δάσος βελανιδιάς, ενώ δίπλα στη Δήμητρα υπάρχει πάρκο αναψυχής 30 στρέμματα διαμορφωμένο από τον Πολιτιστικό σύλλογο του οικισμού σε συνεργασία με το Δασαρχείο Γρεβενών. Επίσης, εξωραϊσμένος από το Δασαρχείο χώρος υπάρχει 2 χιλιόμετρα νότια της Δήμητρας, όπου ο ταξιδιώτης μπορεί να ξεδιψάσει από τα νερά της πηγής του Αγίου Αθανασίου. Στο σημείο αυτό γιορτάζουν οι κάτοικοι της περιοχής την Πρωτομαγιά. Πόλο έλξης για τους κουρασμένους περιηγητές αποτελεί η πηγή «Μουσταφά» στη διασταύρωση των δρόμων Γρεβενών-Καλαμπάκας και Γρεβενών-Δεσκάτης.

Αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία αποτελούν οι εκκλησίες των Αγίου Αθανασίου, Παμμεγίστων Ταξιαρχών, Αγίας Τριάδας και στη Δήμητρα του Αγίου Γεωργίου. Ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος Δήμητρας αναβιώνει τα έθιμα των Χριστουγέννων, τα Κάλαντα, την περιφορά του Εμβαπτιζόμενου Σταυρού, συνδιοργανώνει με την κοινότητα Καρπερού την εκδήλωση στη μνήμη των θυμάτων της Κατοχής στις 10/2, οργανώνει τον Καρνάβαλο και τους Φανούς τις Απόκριες, τα «Κούλουμα» την Καθαρά Δευτέρα, καθώς και τις πενθήμερες Μετακαπνικές Πολιτιστικές εκδηλώσεις στα τέλη Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου, που είναι αφιερωμένες στους νέους και την ιστορία του ποντιακού ελληνισμού. Χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα έρχονται τότε από την ευρύτερη περιοχή και από πιο μακρινά μέρη.

Το πανηγύρι στη Δήμητρα την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου και στο Καρπερό του Αγίου Πνεύματος ενισχύει το εορταστικό κλίμα. Στις 16-19/8 επίσης στο Καρπερό διεξάγεται εμποροπανήγυρη, όπου στήνονται παράγκες από μικροπωλητές και καταστηματάρχες και μαζεύεται πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Αξίζει επίσης να απολαύσει κανείς το χορό των γερόντων στην πλατεία της Δήμητρας, το απόγευμα του Δεκαπενταύγουστου, στον οποίο αργότερα μπαίνουν και οι νεότεροι και ακολουθεί ένα πραγματικό ξεφάντωμα, με παραδοσιακή μουσική και φαγοπότι.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ την πηγή του Αγίου Αθανασίου, την πηγή «Μουσταφά» και την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου. ΑΓΟΡΑΣΤΕ αγροτικά προϊόντα. ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ ψάρια, γίδα βραστή, κοκορέτσι. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ τις Μετακαπνικές πολιτιστικές εκδηλώσεις στα τέλη Αυγούστου και το χορό του Δεκαπενταύγουστου στη Δήμητρα.

 

Κατάκαλη

Γεωργοκτηνοτροφική κοινότητα, όπου κατοικούν γύρω στους 250 Χασιώτες της περιοχής Φιλουριάς. Σε έγγραφα της Μονής Ζάβορδας αναφέρεται ως Κατακαλού. Βρίσκεται 9 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Καρπερού, σε υψόμετρο 540 μέτρα και ανήκει στο Δήμο Χασίων. Δύο μικρά ποτάμια ρέουν εδώ. Η Ποταμιά μήκους 15 χιλιομέτρων, που ενώνεται με τη Σιούτσα και χύνονται κατόπιν αμφότερα στον Αλιάκμονα και η «Καραβίδα» μήκους 15 χιλιομέτρων, που πηγάζει από την περιοχή του Γηλόφου. Εκεί υπάρχουν μικροκαταρράκτες και ένα μικρό τεχνητό γεώφραγμα, που δημιούργησε τεχνητή λίμνη βάθους περίπου 20 μέτρων, όπου διαβιούν κεφάλια, μπράνες και είδη πάπιας.

Εντυπωσιακή είναι η διαδρομή προς την Κατάκαλη με τις απλωμένες γεωργικές καλλιέργειες. Πολύ ωραία θέα προς την περιοχή Φιλουριάς, Βουνάσας και Χασίων έχει κάποιος από την κορυφή του Προφήτη Ηλία (700 μέτρα), 2 χιλιόμετρα νότια. Μέσω δασόδρομων μπορεί να διασχίσει κανείς το πανέμορφο δρυόδασος, που καλύπτει τη γύρω περιοχή. Οι κάτοικοι της Κατάκαλης ονομάζουν την πηγή Σιούτσα «Φλεγόμενο νερό», γιατί μαζί με το νερό της αναδύεται και αέριο που φλέγεται.
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (1600), με την αρχιτεκτονική της μορφή, τις παλιές τοιχογραφίες και τις εικόνες παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Επίσης, στην «Καραβίδα» σώζονται τα ερείπια από το νερόμυλο του Φασούλα, που χτίστηκε γύρω στο '30 και στη «Σιούτσα» από τον παλιότερο νερόμυλο του Λιόλιου. Στην πλατεία της κοινότητας μπορεί κανείς να δροσιστεί στην όμορφη «βρύση Μαρμαριά», που κατασκευάστηκε το 1960. Το βράδυ στις 23/4 στα καφενεία της Κατάκαλης πραγματοποιείται ωραίο πανηγύρι υπό τη συνοδεία δημοτικής ορχήστρας. Το πρωί της ίδιας ημέρας μετά τη Λειτουργία στην ομώνυμη εκκλησία, ακολουθούν χοροί και τραγούδια γύρω απ' αυτή.

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ την πηγή Σιούτσα, την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, την κορυφή του Προφήτη Ηλία. ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ ΣΕ πεζοπορία στα δρυοδάση της περιοχής. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ το πανηγύρι στις 23/4.

 

Παλιουριά

Η Παλιουριά του Δήμου Δεσκάτης σχηματίστηκε από τη συνένωση 9 οικισμών της γύρω περιοχής κατά την Τουρκοκρατία, για να προφυλαχθούν οι κάτοικοί τους από την επίθεση των Τούρκων. Έως το 1927 το χωριό κατοικούνταν από ντόπιους, ενώ μετά ήρθαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Βρίσκεται 14 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Δεσκάτης και 47 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Γρεβενών. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 480 μέτρα και η κύρια ασχολία των κατοίκων, 350 το χειμώνα και 400 το καλοκαίρι, είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Ο Αλιάκμονας περνά μόλις 2,5 χιλιόμετρα βόρεια της Παλιουριάς. Ο ταξιδιώτης θα χαρεί τη φύση στη θέση «Ξηρολίμνη» του όρους Βουνάσα 4 χιλιόμετρα ανατολικά. Το μεγάλο ελατόδασος σε συνδυασμό με τα πλούσια νερά και τη βρύση που υπάρχει εκεί, προσφέρουν ένα θέαμα μοναδικό.

Η θέα από την κορυφή της Βουνάσας (1.528 μέτρα) είναι απολαυστική. Εκεί βρίσκεται το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας, ένα σπουδαίο θρησκευτικό μνημείο που ανάγεται χρονικά στο 13ο-15ο αι. Διατηρείται σε καλή κατάσταση, διαθέτει βιβλιοθήκη και διασώζει ξυλόγλυπτο τέμπλο και αγιογραφίες των 16ου-17ου αι. Όμορφες και παλιές εκκλησίες υπάρχουν γύρω από την Παλιουριά. Η Αγία Τριάδα 500 μέτρα βορειοανατολικά, ο Άγιος Γεώργιος 1 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, η Αγία Παρασκευή στην ίδια θέση και η Αγία Κυριακή 1,5 χιλιόμετρο δυτικά, διασώζουν τοιχογραφίες και εικόνες. Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής μέσα στην κοινότητα είναι χαρακτηρισμένο αρχαιολογικό μνημείο. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις και χοροεσπερίδες, ενώ παράλληλα αναβιώνει και τοπικά έθιμα.

ΔΟΚΙΜΑΣΤΕ κεμπάπ. ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας στη Βουνάσα και την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στην Παλιουριά. ΕΠΙΔΟΘΕΙΤΕ ΣΕ πεζοπορία ως την κορυφή της Βουνάσας, καθώς και στη γύρω περιοχή. ΜΗ ΧΑΣΕΤΕ το πανηγύρι στις 26/10.

 

Δείτε μας στο Google

View Larger Map